by Jolien Van de Velde
Review of 'or else nobody will know', Kaaitheaterstudios 19 October 2007
De Noors-Brusselse choreografe Mette Edvardsen heeft al enkele solo’s op haar naam staan maar nu werkt ze voor de eerste keer samen met enkele performers. Haar nieuwe werk steunt op herkenbare situaties waarvan je als toeschouwer slechts een glimp kan opvangen. Ze manipuleert tijd en ruimte door het gebruik van herhaling. De vijf performers hebben weinig attributen nodig. De ruimte waarbinnen gedanst wordt is karig ingericht. Het is een heel minimalistische weergave van wat voor ons alledaags lijkt zoals de man achter het geïmproviseerde ambtenarenbureau met boven zich de zoemende lamp. Sommigen zeggen zelfs dat de performance een scène zou bevatten uit een bankoverval. Er zijn misschien wel elementen om dit te denken maar op de eerste plaats denk je aan je eigen omgeving en de dingen die je elke dag waarneemt en opneemt.
Herhaling staat centraal in deze voorstelling. Maar vergis je niet. De herhaling van het stuk brengt je in de war, laat je de dingen op een andere manier bekijken, telkens opnieuw tot je ervan duizelt. En dat is het opzet van Mette. Als we iets in onze gedachten herhalen, dan ontstaat er twijfel. Gebeurde dit wel zo, heb ik werkelijk dat gezegd? Als toeschouwer ga je ook echt twijfelen aan wat er op het podium gebeurt. Je tijd- en ruimteperceptie gaan plots de mist in. Was het papiertje dat zij aan hem gaf daarnet ook zo groot? Heeft de grafittispuitster nu dezelfde tag gezet? De performers meten ook dezelfde keldingstijl aan als een identieke tweeling waardoor de verwarring enkel maar groter wordt.
De ruimte wordt helemaal opengetrokken. Als toeschouwer ben je je bewust van wat er op het podium gebeurt. Maar door het spel van de herhaling laat je perceptie slechts maar deel voor deel de hele ruimte ontleden. Vijf performers zijn moeilijk om allemaal tegelijk te volgen. Mette gaat hierbij aan de haal met je aandacht. Bij het volgen van één bepaald personage wordt je aandacht steeds subtiel naar een ander deel van de ruimte en een ander personage getrokken. Iets dat valt, gerinkel van sleutels,... Er zijn maar enkele seconden nodig om je ervaring met de ruimte en omgeving te veranderen. Het is een subtiel spel waarbij iedere performer perfect zijn of haar rol kent.
Maar herhaling kan ook teveel of vervelend worden. De hoge spanning die in je onderbewuste opgebouwd worden kunnen wel eens veranderen in frustratie als je geen antwoord vindt op de vragen die het stuk nalaat. De vluchtigheid van de herhaling kan je gedachten volledig laten tilt slaan waardoor je niks meer poneemt. Zelfs al wordt er in de herhaling een volledig stuk identiek overgedaan, toch geraak je stilaan overtuigd dat er aan alles wel een kleine verandering zit. Voor velen is dit een uitdaging, een zoektocht in ruimte en tijd maar voor anderen is dit een loodzware dobber die je ervaring verpest.
Het stuk balanceert tussen briljant of helemaal oninteressant. Je moet geduld kunnen opbrengen voor wat er zich op het podium afspeelt. En of je het nu goed vindt, of helemaal niet, het stuk maakt je bewuster van ruimte, tijd en waarnemen maar ook van de bedriegelijkheid van je eigen herinnering. Sommigen worden niet graag met deze gedachte geconfronteerd. Het is een stukje zelfanalyse dat je doormaakt, uitgedrukt door enkele sublieme performers en geprojecteerd in een beperkte tijd en ruimte. Dus voor je kijken gaat, denk dan eerst even na of je wel op deze manier jezelf wil leren kennen en met de dans in dialoog wil gaan.
Published in Cutting Edge 22 Oct 2007, http://www.cuttingedge.be.